سرور چیست؟

سرور چیست؟

در دنیای امروزی پر از فناوری اطلاعات، مفهوم سرور یکی از اصولی‌ترین و حیاتی‌ترین مفاهیمی است که در ارتباط با شبکه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای استفاده می‌شود. سرورها به عنوان مرکز اصلی اطلاعات و منابع محاسباتی در شبکه‌های کامپیوتری عمل می‌کنند و برای انتقال، ذخیره، و اشتراک گذاری اطلاعات بین کاربران یا دستگاه‌ها به کار می‌روند.

از سرورها در انواع مختلفی از محیط‌ها استفاده می‌شود، از شبکه‌های کوچک داخلی شرکت‌ها تا اینترنت جهانی.

در این مقاله، به بررسی عمیق‌تر سرورها خواهیم پرداخت، از اصول و اهمیت آنها گرفته تا کاربردها و تکنولوژی‌های پشتیبانی شده توسط آنها. این موارد علاوه بر ارائه یک دید کلی، به خوانندگان کمک می‌کنند تا درک بهتری از سرورها و نحوه عملکرد آنها داشته باشند و بتوانند از آنها بهترین استفاده را ببرند.

با توجه به اهمیت بیشتر به داده‌ها و فناوری اطلاعات در دنیای امروزی، شناختن سرورها و نحوه استفاده از آنها برای هر فردی که در زمینه فناوری فعالیت می‌کند یک ضرورت است. امیدواریم که این مقاله بتواند به دانش خوانندگان در این زمینه کمک کند و به روشنی ترین شکل ممکن مفاهیم مربوط به سرورها را توضیح دهد.

انواع سرور

انواع سرورها متناسب با نوع خدماتی که ارائه می‌دهند و نیازهای مختلف سازمان‌ها و شبکه‌ها متفاوت هستند. در زیر، به برخی از انواع شایع سرورها اشاره شده است:

سرور وب (Web Server)

این نوع سرور برای ارسال صفحات وب و فایل‌های مربوط به وب به مرورگرهای کاربران استفاده می‌شود. معروف‌ترین نرم‌افزار سرور وب، Apache و Nginx است.

سرور فایل (File Server)

این سرورها برای ذخیره و به اشتراک‌گذاری فایل‌ها در شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله فایل‌های متنی، تصاویر، و فیلم‌ها. نرم‌افزارهای سرور فایل شامل سیستم‌عامل‌هایی مانند Windows Server و NAS (Network Attached Storage) هستند.

سرور دیتابیس (Database Server)

این سرورها برای ذخیره و مدیریت داده‌ها در پایگاه‌های داده مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله اطلاعات مشتریان، محصولات، و تراکنش‌ها. معروف‌ترین پایگاه‌های داده شامل MySQL، Microsoft SQL Server، Oracle، و PostgreSQL هستند.

سرور ایمیل (Email Server)

این سرورها برای ارسال، دریافت، و ذخیره پیام‌های الکترونیکی (ایمیل) استفاده می‌شوند. نرم‌افزارهای سرور ایمیل شامل Microsoft Exchange و Postfix هستند.

سرور پروکسی (Proxy Server)

این سرورها برای فیلترینگ، مانند محدودیت دسترسی به سایت‌های خاص یا افزایش سرعت دسترسی به اینترنت، استفاده می‌شوند. نرم‌افزارهای سرور پروکسی شامل Squid و Microsoft Forefront TMG هستند.

سرور پشتیبان (Backup Server)

این سرورها برای نسخه‌برداری و ذخیره اطلاعات از سیستم‌های دیگر استفاده می‌شوند، به عنوان پشتیبانی در مواقع از دست رفتن اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند. نرم‌افزارهای پشتیبان‌گیری مانند Acronis Backup و Veeam Backup & Replication استفاده می‌شوند.

سرور اپلیکیشن (Application Server)

این سرورها برای اجرای برنامه‌های کاربردی و ارائه خدمات مربوط به نرم‌افزارها به کاربران استفاده می‌شوند. نمونه‌هایی از این سرورها شامل Java EE Server، Microsoft SharePoint، و SAP NetWeaver هستند.

هر کدام از این انواع سرورها وظایف و نقش‌های مختلفی در محیط شبکه دارند و بر اساس نیازها و اهداف سازمان، استفاده می‌شوند.

سرورها چه کاربردی دارند؟

سرورها در جوامع فناوری اطلاعات و شبکه‌های کامپیوتری نقش حیاتی دارند و کاربردهای متعددی در این حوزه دارند. در ادامه به برخی از کاربردهای اصلی سرورها میپردازیم:

• میزبانی وب‌سایت‌ها: یکی از کاربردهای اصلی سرورها، میزبانی وب‌سایت‌ها و ارائه صفحات وب به کاربران است. سرورهای وب این امکان را فراهم می‌کنند که وب‌سایت‌ها و برنامه‌های تحت وب بتوانند در اینترنت قابل دسترسی باشند.
• ذخیره‌سازی داده‌ها: سرورها برای ذخیره اطلاعات و داده‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داده‌ها می‌توانند از فایل‌ها و فولدرها گرفته تا پایگاه‌های داده و اطلاعات کاربران باشند.
• مدیریت دسترسی و امنیت شبکه: برخی از سرورها برای مدیریت دسترسی کاربران به منابع شبکه و نیز برای ایجاد لایه‌های امنیتی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. سرورهای پروکسی، فایروال، و سرورهای مدیریت کلید (Key Management Servers) از جمله این دسته سرورها هستند.
• اجرای برنامه‌های کاربردی: سرورها برای اجرای برنامه‌های کاربردی و ارائه خدمات مربوط به نرم‌افزارها به کاربران استفاده می‌شوند. این سرورها به عنوان سرورهای اپلیکیشن شناخته می‌شوند و می‌توانند برنامه‌هایی مانند سیستم‌های مدیریت محتوا، نرم‌افزارهای CRM و ERP را اجرا کنند.
• میزبانی بازی‌های آنلاین: سرورهای بازی به عنوان میزبانی بازی‌های آنلاین مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سرورها این امکان را فراهم می‌کنند که چندین بازیکن به صورت همزمان در یک بازی آنلاین شرکت کنند.
• مدیریت منابع مجازی: سرورهای مجازی به عنوان زیرساخت مورد استفاده برای مجازی‌سازی منابع سخت‌افزاری و ایجاد محیط‌های مجازی برای اجرای سیستم‌عامل‌ها و برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این تنها چند مثال از کاربردهای متعددی است که سرورها در جوامع فناوری اطلاعات و شبکه‌ها دارند. استفاده از سرورها به صورت گسترده در تمامی صنایع و انواع سازمان‌ها رواج دارد و بسته به نیازها، ممکن است از انواع مختلف سرورها استفاده شود.

انواع سیستم عامل سرور

سیستم عامل‌های سرور نقش بسیار مهمی در عملکرد و کارایی سرورها دارند. این سیستم‌ها به عنوان نرم‌افزارهای پایه‌ای سرور، وظایف مختلفی از جمله مدیریت منابع سخت‌افزاری، مدیریت شبکه، اجرای برنامه‌های کاربردی، امنیت، و مدیریت داده‌ها را بر عهده دارند. در زیر به برخی از سیستم‌عامل‌های سرور معروف اشاره می‌شود:

Windows Server

• Windows Server از مجموعه سیستم‌عامل‌های مایکروسافت است که به منظور استفاده در سرورها و شبکه‌های کامپیوتری طراحی شده است.
• این سیستم‌عامل قابلیت‌هایی مانند مدیریت شبکه، اشتراک‌گذاری فایل، ایمیل، وب، دیتابیس، و امنیت را فراهم می‌کند.
• ویندوز سرور نسخه‌های مختلفی از ویندوز را از جمله Windows Server 2016، Windows Server 2019، و Windows Server 2022 شامل می‌شود.

Linux

• Linux یک سیستم‌عامل منبع‌باز است که بسیاری از ورژن‌های آن مانند CentOS، Ubuntu Server، Red Hat Enterprise Linux (RHEL)، و Debian برای استفاده در سرورها منتشر می‌شوند.
• این سیستم‌عامل به عنوان یک سیستم‌عامل سرور پایدار، امن، و کارا شناخته می‌شود و برای میزبانی وب‌سایت‌ها، دیتابیس‌ها، سرویس‌های شبکه، و بسیاری از نیازهای سرور دیگر استفاده می‌شود.

Unix

• Unix یکی از سیستم‌عامل‌های مانند Linux است که توسط مختلف سازمان های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• این سیستم‌عامل برای سرورها و محیط‌های کاربری مختلف مانند ابر، دیتاسنترها، و سرورهای محلی مناسب است.

FreeBSD

• FreeBSD یکی دیگر از سیستم‌عامل‌های منبع‌باز است که بر اساس BSD Unix توسعه یافته است.
• این سیستم‌عامل برای سرورهای اینترنتی، میزبانی وب، میزبانی ایمیل، و دیگر نیازهای سرور استفاده می‌شود.

هر یک از این سیستم‌عامل‌ها ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فردی دارند که به کاربران امکان می‌دهند سرورهای خود را بر اساس نیازها و الزامات خود انتخاب کنند. انتخاب سیستم‌عامل مناسب برای سرورها به عواملی مانند امنیت، کارایی، پشتیبانی، و هزینه مربوط است.

سرور چگونه کار می‌کند؟

همانطور که گفته شد سرور، یک دستگاه یا سیستم کامپیوتری است که وظیفه ارائه خدمات و منابع به سایر دستگاه‌ها یا کلاینت‌ها در شبکه را بر عهده دارد. سرورها می‌توانند بر اساس نیازهای مختلفی کار کنند و می‌توانند خدمات مختلفی مانند میزبانی وب، ایمیل، فایل، دیتابیس، چاپ، فایروال، و غیره ارائه دهند.

سرور ابتدا درخواست‌هایی از کلاینت‌ها یا سایر دستگاه‌ها دریافت می‌کند. این درخواست‌ها می‌توانند از طریق پروتکل‌های مختلفی مانند HTTP برای صفحات وب، SMTP برای ایمیل، یا FTP برای انتقال فایل باشند.
سپس سرور درخواست‌ها را پردازش کرده و به اطلاعات مربوطه دسترسی می‌یابد. این شامل جستجو در پایگاه‌داده، خواندن فایل‌ها از دیسک، اجرای برنامه‌های کاربردی، و سایر فعالیت‌های مورد نیاز می‌شود.

پس از پردازش درخواست، سرور یک پاسخ را تولید می‌کند و آن را به کلاینت یا دستگاه مربوطه ارسال می‌کند. این پاسخ ممکن است شامل اطلاعات مورد درخواست باشد، مانند صفحه وب، فایل، یا پاسخ ایمیل.
برای برقراری ارتباط با کلاینت‌ها، سرور از پروتکل‌های مختلفی استفاده می‌کند. برای مثال، در میزبانی وب، از پروتکل HTTP/HTTPS برای ارسال صفحات وب به مرورگر کلاینت استفاده می‌شود.

سرور به مدیریت منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خود می‌پردازد تا بتواند خدمات خود را به درستی ارائه دهد. این شامل مدیریت پردازنده، حافظه، دیسک، شبکه، و سایر منابع سیستمی است. سرور برای حفاظت از اطلاعات و خدمات خود، از روش‌های امنیتی مختلفی مانند رمزنگاری، فایروال، مجوز دسترسی، و آزمون امنیتی استفاده می‌کند.

به طور خلاصه، سرورها به عنوان مرکزی برای ارائه خدمات و منابع در شبکه‌ها و اینترنت عمل می‌کنند و از طریق پردازش درخواست‌ها، مدیریت منابع، و ارسال پاسخ‌ها به کلاینت‌ها کار می‌کنند.

سرور مجازی چیست؟

سرور مجازی یک فراهم‌ کننده سرویس است که از تکنولوژی مجازی‌سازی استفاده می‌کند تا چندین محیط مجازی مستقل را بر روی یک سخت‌افزار فیزیکی فراهم کند. این سرویس به کاربران اجازه می‌دهد تا از منابع سخت‌افزاری مشترکی استفاده کنند، اما به صورت جداگانه و منعطف به هر محیط مجازی دسترسی داشته باشند.

سرور مجازی با استفاده از نرم‌افزار مجازی‌سازی مانند VMware vSphere، Microsoft Hyper-V، یا KVM ایجاد می‌شود. این نرم‌افزارها به سیستم عامل میزبان این امکان را می‌دهند که چندین سیستم عامل مجازی را بر روی سخت‌افزار فیزیکی اجرا کند. هر سیستم عامل مجازی می‌تواند به صورت جداگانه تنظیم شده، مدیریت شده و مورد استفاده قرار گیرد، مانند یک سرور فیزیکی.

سرورهای مجازی امکاناتی مانند افزایش انعطاف‌پذیری، بهره‌وری بالا، اشتراک گذاری منابع، مدیریت آسانتر، و کاهش هزینه‌ها را فراهم می‌کنند. علاوه بر این، زمانی که نیاز به بالابردن یا کاهش منابع و سرویس‌دهی دارید، می‌توانید به راحتی منابع سرورهای مجازی را تغییر دهید، که این امکان را فراهم می‌کند تا از طریق مقیاس‌پذیری عمودی و افقی نیازهای شما را برآورده سازید.

به طور کلی، سرور مجازی به عنوان یک لایه میانی بین سخت‌افزار فیزیکی و سیستم‌عامل میزبان و کاربران سرویس‌های مختلف را ارائه می‌دهد، که این امکان را فراهم می‌کند تا منابع سخت‌افزاری به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری شود.

اگر نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد اینکه سرور مجازی چیست دارید می توانید مقاله ی مرتبط به آن را مطالعه فرمایید.

سرور فیزیکی چیست؟

سرور فیزیکی همانطور که از نام آن مشخص است یک دستگاه می باشد که قابل مشاهده و قابل لمس می باشد که از مدل های و انواع مختلفی برخوردار است.  از پر استفاده ترین نوع سرور فیزیکی در ایران می توان به سرورهای اچ پی اشاره داشت که فعالیت و تخصص اصلی مجموعه فیدار نیز بر همین بستر می باشد.

اگر قصد خرید سرور hp در مدل های مختلف و کانفیگ دلخواه خود را دارید می توانید با ما در ارتباط باشید تا یک سرور متناسب با نیاز کاری خود تهیه کنید.

سرورهای فیزیکی اغلب به عنوان سرورهای مستقر (On-premises) شناخته می‌شوند، به این معنی که آن‌ها در مکان‌های فیزیکی مخصوص به سازمان یا شرکت نصب و مدیریت می‌شوند. این سرورها معمولاً نیاز به هزینه‌های مرتبط با خرید و نصب سخت‌افزار، نگهداری و پشتیبانی، و مدیریت دارند، اما به دلیل دسترسی و کنترل بیشتری که فراهم می‌کنند، هنوز در بسیاری از موارد استفاده می‌شوند.

سرور اختصاصی چیست؟

سرور اختصاصی یک نوع سرور فیزیکی است که به صورت کاملاً اختصاصی برای یک مشتری یا سازمان تهیه و تنظیم می‌شود. به عبارت دیگر، در این حالت، یک دستگاه سخت‌افزاری به طور کامل به یک مشتری واحد اختصاص داده می‌شود و برای ارائه خدمات به این مشتری به صورت انحصاری استفاده می‌شود. این سرورها عموماً در محیط‌هایی که نیازمندی‌های خاصی دارند و یا به دلیل امنیت، عملکرد، یا قابلیت مطلوب برای یک مشتری خاص لازم است، استفاده می‌شوند.

سرورهای اختصاصی معمولاً توسط شرکت‌های ارائه خدمات مدیریت می‌شوند و به عنوان سرویس‌های مدیریت شده (Managed Services) ارائه می‌شوند. این سرورها ممکن است شامل تنظیمات خاصی برای نیازهای مشتری مانند سرورهای پایگاه داده، سرورهای ویدئویی، سرورهای بازی، و غیره باشند.

به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است بخواهد یک سرور اختصاصی برای میزبانی وب‌سایت اصلی خود داشته باشد، به منظور داشتن کنترل کامل بر روی منابع سرور و امنیت بیشتر. یا یک شرکت بزرگ ممکن است یک سرور اختصاصی برای پردازش و تحلیل داده‌های حساس خود داشته باشد، به منظور اطمینان از عملکرد بهینه و محافظت از اطلاعات حیاتی.

با این حال، استفاده از سرورهای اختصاصی هزینه‌بر و پیچیده است و نیاز به مدیریت دقیق و پشتیبانی مناسب دارد. این نوع سرورها به طور کلی برای مواردی که نیازمندی‌های خاص و منحصر به فردی دارند یا امنیت و کنترل بیشتری نیاز دارند مناسب هستند.

جمع بندی

سرور به عنوان یک دستگاه یا سیستم کامپیوتری عمل می‌کند که وظیفه ارائه خدمات و منابع به سایر دستگاه‌ها یا کلاینت‌ها در شبکه را بر عهده دارد. این دستگاه‌ها می‌توانند به صورت فیزیکی یا مجازی باشند و معمولاً در محیط‌های شبکه‌ای یا ابری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سرورها کاربردهای متعددی دارند، از جمله میزبانی وب‌سایت‌ها، ارسال و دریافت ایمیل، ذخیره‌سازی داده‌ها، مدیریت منابع شبکه، و اجرای برنامه‌های کاربردی. آن‌ها می‌توانند از سیستم عامل‌های مختلفی مانند Windows Server، Linux، یا Unix استفاده کنند و ممکن است به صورت فیزیکی یا مجازی پیاده‌سازی شوند.

سرورها می‌توانند به صورت مجازی نیز پیاده‌سازی شوند که در این صورت از تکنولوژی مجازی‌سازی برای ایجاد چندین محیط مجازی مستقل بر روی یک سخت‌افزار فیزیکی استفاده می‌شود. این امکان را فراهم می‌کند تا منابع سخت‌افزاری به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری شود و از انعطاف‌پذیری و بهره‌وری بالایی برخوردار باشد.

یکی از منابعی که در وب فارسی راجع به سرور می توانید داشته باشید ویکی پدیای فارسی می باشد که اطلاعات جامعی در این زمینه دارد.